Türkiye’de PostgreSQL Veritabanı Sunucusu

Son yıllarda adından sıkça söz ettiren, dünyanın açık kaynak kodlu en gelişmiş veritabanı sunucusu PostgreSQL.

24 Ocak 2019 tarihinde Tübitak Bilgem YTE’nin düzenlediği, dünya çapında bu tarihe kadar gerçekleştirilmiş en geniş katılımlı (yaklaşık 750 kişi) PostgreSQL etkinliği oldu.

Bir veritabanı yazılımı nasıl bu kadar ilgi görebilir?

Ülkenin mali koşulları… Dediğinizi duyar gibiyim. Elbette bu önemli bir faktör ancak yalnızca bununla açıklamak doğru olmaz. Türkiye geç kalınmış bir açık kaynak göçü için bir şeyler yapmaya başlayalı hayli zaman oldu. Halen kısır bazı tartışmalar içerisinde olsak da her geçen gün açık kaynağa yöneliş artarak devam etmektedir. Kurumların büyük bölümünün (kamu veya özel) geçmişten gelen alışkanlıkları veya zorunlulukları yüzünden kapalı kod işletim sistemi, ofis uygulamaları, veritabanı sistemleri vb. kullanmakta oldukları bilinen bir gerçek. Bununla birlikte, ekonomik gerekçeler, veri güvenliği, sürdürülebilirlik, üretici bağımlılığından kaçınma gibi gerekçeler ile açık kaynağa yönelme ivme kazanmış durumda.

Yazılım geliştirme araçlarının çoklu platform desteğinin olmasına karşın yukarıda bahsedilen gerekçelerle kurumların kapalı kodlu sistemleri kullanıyor olması, özellikle masaüstü ve web yazılımlarının kurum isteklerine göre şekillenmesine neden olmaktadır.

İlişkisel veritabanı yazılımları (PostgreSQL, Oracle, Mssql, MySQL, DB2 vb.) yazılımdan ve ortamdan bağımsız olarak her platformda çalıştırılabilmekte ve hemen hemen aynı işlevsellikte kullanılabilmektedir. Yazılımın elverişli olması durumunda birbirlerinin yerine de ikame edilebilmektedirler.

Bu durum geliştiricilerin ve karar vericilerin açık kaynağa geçiş planları için veritabanı ve onun üzerinde çalışacağı işletim sistemini açık kaynak olarak tercih etmelerinde veya tercihi önceliklendirmelerinde önemli bir etkendir.

Neden PostgreSQL?

PostgreSQL, geçmişi ve başarı hikayeleri ile kendini kanıtlamış, güçlü yapısı, teknik özellikleri, kod kalitesi, güçlü bir topluluğunun olması gibi özelliklerinin yanında, Oracle’dan göçe oldukça elverişli olması ile de ön plana çıkmaktadır.

Kullandığı jargon ve yapının Oracle ile benzerlik göstermesi, Oracle veritabanı yöneticileri için adaptasyon ve öğrenme sürecini kısaltması bakımından da ilgi görmesindeki bir başka faktör diyebiliriz.

PostgreSQL ile diğer bilinen bazı veritabanlarının özelliklerinin karşılaştırması: http://www.sql-workbench.eu/dbms_comparison.html

Lisans muskaları

Öteden beri süre gelen bir anlayış var. Eğer iyi ürün istiyorsanız çok para ödemelisiniz. Bir araştırma için Los Angeles’da çok kıyak bir mağazada, dışarıda 20$’a satılan ayakkabılara yüksek fiyat etiketi yapıştırmışlardı ve insanların “hey dostum şunun güzelliğine bak” diye ağızlarının suyu akmıştı.

Milyon dolar verdiğiniz o mükemmel yazılımların, sizi her türlü kaza ve beladan koruyan süper muskalardan farkı yoktur. O sizi korumaz.
Siz, başınıza bir şey gelinceye kadar ona inançla sarılırsınız. Hatta başınıza bir şey geldiğinde daha çok sarılırsınız. Verdiğiniz milyonlar da kendinizi güvende görmenizi sağlayan hisleriniz içindir.

PostgreSQL bedava mı?

Lisansı evet. Kullanımı evet. Desteği ve eğitimi, eğer duanızı almak isteyen birilerini bulamazsanız hayır.

Arkasında kim(ler) var?

PostgreSQL lisansı gereği özgür bir yazılımdır. Arkasında yüzlerce, binlerce çalışanlı şirketler, gönüllü bireyler, vakıf ve dernekler, bankalar ve hatta devletler PostgreSQL projesine doğrudan veya dolaylı olarak katkı sağlamaktadır.

Birileri Postgres’i satın alabilir mi?

PostgreSQL’in özgür lisansı sayesinde dileyen PostgreSQL kodundan yeni bir yazılım türetebilir (bunun birçok örneği zaten mevcut). Ancak ticari olarak mevcut proje hiçbir zaman satılamaz ve birilerinin himayesine giremez.

Kimler kullanıyor? Büyük projelerde tercih edebilir miyiz?

PostgreSQL dünya çapında ve Türkiye’de, küçük işletmelerden milyarlarca dolar ciro yapan finans kuruluşlarına kadar birçok kişi ve kurum tarafından yaklaşık 23 yıldır gönül rahatlığı ile kullanılmaktadır.

Ülkemizde; milyonlarca kullanıcılı e-Devlet, Türksat Kablo TV, RTÜK, GİB, Tübitak başta olmak üzere birçok kurumda, en önemli iş yüklerinde kullanılmaktadır.

Binlerce terabyte (petabyte) verilerle çalışan, günlük milyarlarca işlem yapan büyük ölçekli projelerde dahi PostgreSQL kullanılmaktadır. Sizler de gönül rahatlığı ile kullanabilirsiniz.

Desteğe ihtiyacımız olduğunda nereden alabiliriz? Türkiye’de temsilciliği var mı?

PostgreSQL’de kendini geliştirmiş ve destek vermek isteyen her şahıs/firma/kurum desteğini verebilir. Bu konuda herhangi bir kısıtlama veya zorlama yoktur.

Türkiye’de şu anda en az 6–7 firma doğrudan ticari destek ve eğitim hizmeti sağlamaktadır.

Bununla birlikte ülkemizde PostgreSQL Kullanıcıları ve Geliştiricileri Derneği adında yıllardır gönüllü faaliyet gösteren bir STK da bulunmaktadır.
Dernek her yıl konferanslar düzenlemekte, üniversitelerde, kurumlarda ve davet edilen hemen her ortamda PostgreSQL konusunda gönüllü faaliyetler gerçekleştirmektedir.

Kamu ve özel sektör, kendi personellerine eğitim yatırımı yaparak PostgreSQL ve açık kaynak deneyimi olan, yetkin personeller yetiştirmektedir. Bu sayede ileriki zaman dilimlerinde, bu alanda da dışa bağımlılığımız azalacaktır.

Teknik yönlerine sonraki yazılarda değinmeyi planladığım PostgreSQL hakkında sıkça karşılaştığım sorular ile alakalı bir fikir vermeyi ve kullanımının artırılmasına katkı sağlamayı hedefledim.

Umarım birgün gönüllerdeki ve sunuculardaki hak ettiğin yere ulaşırsın PostgreSQL.